Rhwyfo efo'r Derwyddon

Croesawu Heuldro'r Haf

Mae wedi dod yn draddodiad yng Nghlwb Rhwyfo Beaumaris i drefnu rhwyfo yn gynnar yn y bore er mwyn gwylio'r haul yn codi ar Heuldro'r Haf.

Nid oedd yn wahanol fore Sadwrn wrth i bob un o'n pum Cwch Hir Celtaidd yn ogystal â'r sgwl cwad lansio am 4.30am er mwyn rhwyfo allan tuag at Ynys Seiriol gan obeithio am sioe oleadau ysblennydd.

Mae'r diwrnod hiraf yn nodi dechrau'r haf. Amser i fwynhau ffrwythau'r gwanwyn wrth i aeron aeddfedu a blodau flodeuo. Mae'n hawdd gweld pam roedd Heuldro'r Haf yn ddiwrnod mor bwysig yng nghalendr ein cyndeidiau hynafol.

Tir, môr ac awyr

Roedd Alban Hefin yn arbennig o arwyddocaol i'r Celtiaid hynafol a oedd yn addoli gwahanol dduwiau natur ac yn dathlu cylchoedd y tymhorau gyda defodau a dathliadau fyddai'n ymgorffori'r tair elfen o dir, môr ac awyr.

Er gwaethaf y traddodiadau Celtaidd cyn-Gristnogol hyn, y bardd, yr hynafiaethydd a'r radical o'r 17eg ganrif, Iolo Morganwg, fathodd y term Alban Hefin am Heuldro'r Haf wrth iddo adfywio Gorsedd Beirdd Ynys Prydain cymdeithas o feirdd, awduron a cherddorion, yn Primrose Hill, Llundain ar Alban Hefin 1792.

Mari Dyfriar fel a'i gelwir yng Ngorsedd y Beirdd

Derwyddon Beaumaris

Dywedir bod yr Orsedd wedi bod yn rhan o'r Eisteddfod gyntaf erioed yn y flwyddyn 540 dan awdurdod Maelgwn Gwynedd, Brenin Gwynedd ar y pryd.

Yn ôl y chwedl, mae Maelgwn wedi'i gladdu ar Ynys Priestholm, a elwir bellach, yn Ynys Seiriol; cysylltiad arall ar gyfer ein antur cynnar.

Rwyf hefyd yn hoffi meddwl ein bod wedi dathlu ein darn bach ein hunain o draddodiad y Derwyddon, nid yn unig trwy rwyfo allan i ddathlu egni ac ysbrydolrwydd yr haul ... ond trwy wneud hynny yng nghwmni aelod presennol o Orsedd y Beirdd!

Roedd codi o'r gwely mor gynnar ar fore Sadwrn yn werth yr ymdrech i fwynhau tawelwch ysbrydoledig y Fenai a'r golygfeydd godidog.

Rydw i eisoes yn edrych ymlaen at barhau â'n traddodiad Derwyddol ar Alban Hefin yn 2026.

Dathlu ein taith Heuldro'r Haf